بازتاب سنّت و فرهنگ ایرانیان در شعر عصر عباسی

با روی کار آمدن بنی عباس و حضور ایرانیان در ساختار اداری حکومت آنان،  شالودۀ  یک جنبش فراگیر فرهنگی- ادبی، پی­ریزی شد. در عصر نوسازی ادبی سنت های ادبی، اجتماعی و آثار فکر ایرانی در رأس فرهنگ­هایی قرار دارد که در زبان و فرهنگ عربی تأثیرگذار است. تجلّی و ظهور سنّت و فرهنگ ایرانی در شعر شاعرانی همچون «ابونواس» در عصر عباسی اول و «ابن رومی» و «ابن معتز» در عصر عباسی دوم به گونه­ای است که در تاریخ نقطۀ عطفی ایجاد کرد و اشعاری را پدید آورد که در هیچ دوره­ای از تاریخ ادبیات عرب سابقه­ای نداشت. ترانه­های عاشقانه و باده­سرایی مهمترین بن­مایه­هایی هستند که جولانگاه این شاعران برای انتقال سنّت و فرهنگ­های ایرانی قرار می­گیرد. عباسیان تحت تأثیر فرهنگ ایرانی همچون پادشاهان ساسانی شیفتۀ تجمّلات و تشریفات شدند. بازتاب این روحیۀ اشرافیگری در شعر شاعران عصر عباسی دوم به­ویژه  «ابن معتز» به وضوح دیده می­شود. جشنهای باستانی به سبب برخواستن از فرهنگ کهن ایران و بهره­مندی از شاخص های مثبت خود به درون دربار عباسی راه یافت و با ایجاد زمینه برای ادیبان عصر عباسی توانست در بسیاری از آثار ادبی این دوره، تأثیر فراوانی بگذارد. آگاهی و اشراف به فرهنگ و سنّت­های ایرانیان به شاعران تازی چنان تشخّص ادبی می­داد که سبب شد سنّت­های ادبی و اجتماعی و آثار فکر ایرانی در رأس فرهنگ های تأثیرگذار در زبان و فرهنگ عربی قرار گیرد.   .